Nhiều yếu tố góp phần khiến những người giàu có mất tất cả – kinh tế suy thoái, đầu tư không tốt và thậm chí cả những vụ lừa đảo lớn khiến họ rơi xuống “địa ngục”. Một số tỷ phú đã có lại sự nổi tiếng và giàu có như trước đây. Tuy nhiên, những người khác lại không may mắn như vậy.
Dưới đây là 5 tỷ phú nổi tiếng đã phá sản hoặc tuyên bố phá sản, cùng với những câu chuyện hoang đường về sự sụp đổ của họ và đế chế:
1. Người thừa kế, tỷ phú Patricia Kluge
Nguyên nhân: Đã đầu tư rất nhiều tiền để giải quyết ly hôn. Khi thị trường nhà đất sụp đổ, bà đã mất tất cả – thậm chí phải bán đồ trang sức và các tác phẩm nghệ thuật của mình trong cuộc đấu giá.
Patricia Kluge đã sống cuộc sống thượng lưu trước khi mất tất cả trong cuộc khủng hoảng thị trường nhà đất năm 2008.
Từng là người thừa kế kiêm người mẫu, Kluge gặp người chồng thứ hai, John W. Kluge, trong một chuyến du lịch đến thành phố New York. Vốn có khối tài sản lên tới 5 tỷ USD và được Forbes xếp hạng là người giàu nhất nước Mỹ, John W. Kluge kết hôn với Patricia vào năm 1981.
9 năm sau, cặp đôi ly hôn và Patricia Kluge nhận được khoản tiền định cư trị giá 1 triệu USD mỗi năm, cộng với bất động sản rộng lớn ở Albemarle.
Với ý định biến tài sản của mình thành một công việc kinh doanh có lãi, Kluge đã mở nhà máy rượu vang và vườn nho Kluge Estate trên khu đất rộng 960 mẫu Anh gần Albemarle cùng với người chồng thứ ba, William “Bill” Moses. Bà đã có được thành công khi rượu vang của khu bất động sản xuất hiện trên khắp đất nước. Rượu vang của Kluge thậm chí còn được phục vụ trong đám cưới của Chelsea Clinton.
Tuy nhiên, sau một loạt các khoản đầu tư bết bát và đổ tiền vào bất động sản ngay trước khi thị trường nhà đất sụp đổ, Kluge đã mất trắng. Vào năm 2011, nhà máy Albemarle đã được Donald Trump mua lại cái giá “rẻ mạt”.
Để cố gắng cứu mình khỏi phá sản, Kluge đã tổ chức một cuộc bán đấu giá tất cả đồ trang sức và những của cải khác. Mặc dù vậy, vào tháng 6 năm 2011, Kluge vẫn đệ đơn phá sản.
2. Ông trùm hàng không Ấn Độ – Vijay Mallya
Nguyên nhân: Mất gần hết tài sản sau khi vỡ nợ ngân hàng. Ông bị buộc tội gian lận, rửa tiền và bị dẫn độ trở lại Ấn Độ sau khi bỏ trốn sang Anh.
Cuối năm 2019, 12 ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước của Ấn Độ đang đề nghị cựu tỷ phú Vijay Mallya tuyên bố phá sản với khoản nợ lên đến hơn 1,3 tỷ USD.
Cựu tỷ phú Vijay Mallya là một ông trùm rượu nổi tiếng với những bữa tiệc tùng xa hoa và lối sống đồi trụy. Ông cũng sở hữu công ty hàng không Ấn Độ Kingfisher Airlines, hiện không còn tồn tại. Bắt đầu từ năm 2012, thông tin về việc tỷ phú Mallya đã gánh vô số khoản nợ cho các ngân hàng để cố gắng duy trì hoạt động kinh doanh hàng không của mình bắt đầu rò rỉ.
Khi Mallya không trả được nợ, các ngân hàng Ấn Độ đã đến tìm ông. Nhờ việc sử dụng hộ chiếu ngoại giao có được khi trở thành thành viên của Thượng viện ở Ấn Độ, ông đã chạy trốn từ Ấn Độ sang Anh. Mallya vẫn chưa trở về Ấn Độ, mặc dù chính phủ và các ngân hàng đang cố gắng tìm kiếm.
Theo Business Standard, doanh nhân này bị buộc tội “gian lận ngân hàng và các cáo buộc rửa tiền lên tới khoảng 90 tỷ Rupi”, tương đương 1,3 tỷ USD. Giá trị tài sản ròng của Mallya đã giảm đáng kể sau khi đơn xin phá sản được sử dụng để thu hồi 1,145 tỷ bảng Anh tiền nợ.
Tuy nhiên, số tiền còn lại vẫn chưa được hoàn trả.
Trước đó, Vijay Mallya nổi tiếng với cuộc sống xa hoa. Ông sở hữu siêu du thuyền từng lọt top 10 du thuyền lớn nhất thế giới. Du thuyền có tên Indian Empress được xem là cung điện trên mặt nước. Du thuyền dài hơn 90m, có thể đạt tới 26 hải lý/giờ.
Tỷ phú này cũng sở hữu bộ sưu tập ô tô khiến nhiều người thèm thuồng. Trong bộ sưu tập của ông có những siêu xe cổ như Jaguar E-Type (1974), Jaguar D-Type (1954), Ferrari Series, Mercedes (1926 Model), Rolls-Rocye Silver Ghost (1913), Porsche (1955), Ford (1929), Shellby America Cobra (1965), Ferrari 365 California Spider (1966).
Khối bất động sản của ông cũng trải khắp thế giới từ Luân Đôn (Anh) đến Ấn Độ, sang tận Mỹ và nhiều nơi khác.
Theo Economic Times, vị tỷ phú Ấn Độ còn sở hữu một hòn đảo ở Monte Carlo, lâu đài ở Scotland và nhà mặt phố đắt tiền ở Luân Đôn. Ông còn là chủ nhân của đảo Sainte-Marguerite nằm ngoài khơi bờ biển Cannes (Pháp).
Nhưng giờ đây, tất cả chỉ còn là hư vô.
3. Sean Quinn – người giàu nhất Ireland trước khi mất trắng
Nguyên nhân: Vì các khoản đầu tư không tốt vào một ngân hàng Ireland, Quinn buộc phải giao phần lớn tài sản của mình, trị giá 2.8 tỷ USD. Vào tháng 11 năm 2011, Quinn nộp đơn xin phá sản, tài sản chỉ còn dưới 50.000 bảng.
Sean Quinn gặt hái được nhiều thành công nhờ đầu tư vào các ngành như nhựa, thủy tinh và khách sạn. Ông cũng nắm giữ 25% cổ phần của Ngân hàng Anglo Ailen, ngân hàng mà người nộp thuế phải đứng ra bảo lãnh trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Khi ngân hàng được tiếp quản bởi chính phủ, một loạt rắc rối pháp lý giữa gia đình Quinn và ngân hàng xảy ra.
Từng được coi là người giàu nhất Ireland, Quinn đã mất phần lớn tài sản trị giá 2.8 tỷ USD. Có thời điểm, Irish Bank Resolution Corp., đơn vị tiếp quản Ngân hàng Anglo Ailen, cho biết Quinn nợ ngân hàng hơn 2 tỷ euro.
Ngay sau đó, ông bị buộc tội khai gian trước tòa án vì đã cố gắng giấu tài sản của mình khỏi ngân hàng để trốn tránh việc trả nợ. Tờ Financial Times đưa tin, vào tháng 11/2011, Quinn tuyên bố tài sản của mình chỉ còn dưới 50.000 bảng Anh và cho biết ông đã nộp đơn xin phá sản.
Kevin Lunney, một cộng sự thân cận của Sean Quinn và là giám đốc của Quinn Industrial Holdings, đã bị bắt cóc và đánh đập vào tháng 9 năm 2019, cho thấy vẫn còn rất nhiều ác ý đối với Quinn và công ty của ông.
4. Jocelyn Wildenstein
Nguyên nhân: Ly hôn sai lầm. Được đồn đại là chi 1 triệu USD một tháng cho những cuộc mua sắm xa hoa và 5.000 USD một tháng cho hóa đơn điện thoại. Vào tháng 5 năm 2018, bà tuyên bố phá sản hoàn toàn và trong tài khoản lúc đó không còn 1 xu.
Từng có khối tài sản trị giá hàng tỷ USD, Jocelyn Wildenstein giờ không có một xu dính túi. Vào tháng 5 năm 2018, vợ cũ của tỷ phú quá cố, nhà buôn nghệ thuật Alec Wildenstein đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản theo Chương 11 của liên bang.
Tờ New York Post đưa tin, thu nhập hàng tháng của bà là 0 USD và cô sống được nhờ các khoản trợ cấp An sinh xã hội và 900 USD từ bạn bè và gia đình.
Bà cho biết phần lớn những rắc rối về tài chính là do giải quyết vụ ly hôn sai lầm. Mặc dù đã chi gần hết 2, 5 tỷ USD mà bản thân nhận được trong vụ ly hôn nhưng Wildenstein được hứa hẹn nhiều hơn thế. Bà được tặng hai bức tranh trong khu định cư, một bức của Diego Velázquez (hóa ra là đồ giả) và một bức khác của Paul Cézanne được bán với giá chỉ bằng một phần nhỏ so với giá ban đầu.
Vào tháng 5 năm 2018, cựu tỷ phú nói với tờ New York Post rằng bà đang tìm kiếm một “luật sư hàng đầu” để giúp bản thân có được mọi thứ “đáng lẽ phải có trong suốt cuộc đời”.
5. Bernard “Bernie” Madoff – thủ lĩnh khét tiếng của mô hình Ponzi lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Nguyên nhân: Khoản lỗ của các nhà đầu tư mà ông tích lũy đến khoảng 65 tỷ USD và không bị phát hiện trong nhiều thập kỷ. Năm 2008, Madoff bị buộc 11 tội danh lừa đảo, rửa tiền, khai man và trộm cắp. Ông nhận bản án tối đa 150 năm tù liên bang.
Mới đây, luật sư riêng và nhà chức trách Mỹ xác nhận Bernard Madoff qua đời ở tuổi 82 tại Trung tâm Y tế Liên bang, thành phố Butner, bang North Carolina, sáng sớm 14/4. Ông sẽ bước sang tuổi 83 vào ngày 29/4.
Madoff đứng sau vụ lừa đảo lớn nhất lịch sử Mỹ liên quan tới 37.000 người ở 136 quốc gia, kéo dài trong khoảng 4 thập kỷ, gây thiệt hại lên đến 65 tỷ USD. Ông đang trong thời gian thụ án tù 150 năm. Luật sư của Madoff năm ngoái đệ đơn xin tòa án ân xá thân chủ, cho rằng ông bị bệnh thận giai đoạn cuối và nhiều bệnh mãn tính khác. Đề nghị này bị từ chối.
Madoff bắt đầu mô hình lừa đảo từ đầu những năm 1970 cho đến khi bị điều tra triệt phá ngày 11/12/2008, sau khi hai con trai tố giác ông. Trong số các nạn nhân có cả người nổi tiếng như đạo diễn Steven Spielberg, diễn viên Kevin Bacon, chủ nhân giải Nobel Hòa bình Elie Weisel hay nhà đầu tư phổ thông như Burt Ross (mất 5 triệu USD cho mô hình của Madoff).
Madoff khẳng định việc lừa đảo chỉ bắt đầu từ những năm 1990, khi “thị trường đứng im vì suy thoái kinh tế và Chiến tranh vùng Vịnh”. Năm 2009, ông thừa nhận cáo buộc lừa đảo chứng khoán cùng nhiều cáo buộc khác, cho biết ông “vô cùng xin lỗi và cảm thấy xấu hổ”.
Bê bối Madoff làm sụp đổ niềm tin của nhà đầu tư, vốn đã chịu ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng tài chính khi đó, dẫn đến hàng loạt thay đổi quy định tại Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ (SEC). SEC đã nhận hàng loạt lời cảnh báo về thương vụ lừa đảo, bao gồm cả từ nhà điều tra độc lập Harry Markopolos, nhưng vẫn không hành động kịp thời. Markopolos bắt đầu phân tích những khoản thu nhập “không có thực” của Madoff và gọi vụ việc là lừa đảo từ đầu năm 2000.
