Đầu tư forex đối với nhiều người không chỉ là một nghề, mà còn là một cách tốt nhất để tạo ra lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn nhất. Vậy nên, không khó hiểu khi thị trường này thu hút một lượng lớn người chơi trên toàn cầu. Nếu bạn muốn tham gia kiếm lợi nhuận từ mỏ kim cương này, thì trước hết bạn phải học và hiểu “Các khái niệm, thuật ngữ cơ bản nhất định phải biết trong đầu tư forex”. Bài viết này sẽ cung cấp các thông tin cần thiết nhất cho bạn.
Những khái niệm mà bạn cần nắm vững về Forex:
- Sự khác nhau giữa những cặp tiền?
- Bid, Ask, Spread là gì?
- Pip, point là gì?
- Lot (lô, volume, size) là gì?
- Đòn bẩy (leverage) là gì?
- Mua khống và bán khống là gì?
- Balance và Equity, Swap là gì?
- Margin, Free Margin, Margin level, Margin call, Stop out là gì?
- Buy limit, Buy Stop, Sell limit, Sell stop là gì?
Các khái niệm 3,4, và 5 là những khái niệm quan trọng mà bạn cần nắm chắc để tính toán được lãi/lỗ khi giao dịch.
1. Sự khác nhau giữa những cặp tiền?
Có 3 loại cặp tiền tệ được giao dịch trong forex
Cặp tỷ giá chính (Major) – những cặp có đồng USD trong đó là những cặp tiền được lựa chọn giao dịch nhiều nhất.
Các cặp tỷ giá chéo (Cross) – có khối lượng giao dịch trên toàn thị trường trung bình, độ thanh khoản trung bình, độ chênh lệch tỷ giá trung bình, độ rủi ro trung bình.
Các cặp tỷ giá yếu (Exotics) – có khối lượng giao dịch trên toàn thị trường cực ít, độ thanh khoản kém, ít được nhà đầu tư lựa chọn giao dịch.
Xem thêm: Các sản phẩm giao dịch trên sàn forex
Những quy định trong 1 cặp tiền
Các đồng tiền trên forex được giao dịch theo từng cặp:
- Đồng tiền yết giá (base currency) ở phía trước
- Đồng tiền định giá (Quote Currency hay có thể gọi là Counter Currency) ở phía sau.
- Base/Quote gọi là tỷ giá hối đoái Tỷ giá hối đoán được tính theo đơn vị của đồng tiền định giá (tức là đồng tiền ở phía sau trong cặp tiền tệ).
Ví dụ:
Tỷ giá hối đoán Euro/Đô-la EUR USD là 1.1254 USD
- Ở đây hiểu là 1 đồng Euro có giá trị tương đương với 1.1254 đồng USD.
- Euro là đồng yết giá (base currency) và luôn bằng 1 đơn vị.
- Còn đô la là đồng định giá (quote currency).
- Khi 1 đơn vị đồng yết giá đổi ra đồng định giá cho con số lớn hơn, có nghĩa là đồng tiền yết giá đã tăng giá trị, còn khi con số đó giảm xuống, đồng yết giá đã giảm giá trị.
2. Bid, Ask, Spread là gì?
Trước tiên, bạn cần nắm rõ vị trí của mình trọng giao dịch. Trong định nghĩa này, bạn chính là trader, người đang đặt các giao dịch Bid (bán) hoặc Ask (tmua) trên thị trường forex.
- BID (sell by market – bán ra thị trường): the price a buyer is willing to pay for a stock – là giá mà sàn giao dịch (thị trường) chấp nhận mua từ bạn, tức là bạn sẽ bán cho sàn với mức giá đó khi muốn mở hoặc đóng lệnh. Bạn sẽ kỳ vọng bán ra giá cao.
- ASK (buy by Market – mua vào từ thị trường): the price a seller is willing to sell their shares – là giá mà sàn (thị trường) chấp nhận bán ra cho bạn, tức là bạn đang mua từ sàn khi đặt lệnh mở hoặc đóng. Bạn sẽ kỳ vọng mua vào với giá thấp.
Hiểu đơn giản, bạn luôn phải mua giá cao (hơn) và chỉ bán được với giá thấp (hơn) trong một thời điểm vào thị trường. Giá Bid < giá Ask như hình bên trên.
- SPREAD là chênh lệch giữa ASK và BID. SPREAD = ASK – BID (tức là giá mua vào từ thị trường – giá bán ra thị trường).
- Ở các cặp tiền thì giá Bid là giá ở phía trước, còn giá Ask là giá ở phía sau.
- Giá Ask luôn cao hơn giá Bid (giá ở phía sau cao hơn giá ở phía trước).
- Nên chọn sàn nào có spread thấp thì nó sẽ ít rủi ro, tốt hơn cho người chơi.
- Nếu bạn mua và bán ngay, thì Spread càng nhỏ, số tiền lỗ bạn phải chịu càng ít.
3. Pip, Points là gì?
- Pip và Points là đơn vị đo lường thể hiện sự thay đổi giá trị của 1 cặp tiền tệ.
- 1 Pip = 10 Points
- Pip, point được dùng để tính toán lãi lỗ được bao nhiêu khi giao dịch để nhà đầu tư có thể quản trị vốn cho tốt.
- Đối với các cặp đồng tiền mà tỷ giá được thể hiện bằng số thập phân có nhiều hơn 4 chữ số sau dấu phẩy, thì Pip là con số thứ tư sau dấu phẩy trong tỷ giá hối đoái của những cặp tiền liên quan tới đồng USD (cũng như các cặp tiền khác).
Ví dụ như trong hình dưới đây:
Cặp tiền GBP/USD
Giá BID (bán) có tỷ giá hối đoái là $1.35361. Thì nó có giá trị pip là 6 pip (tức 61 points).
Giá ASK (mua) có tỷ giá hối đoái là $1.35371. Thì nó có giá trị pip là 7 pip (tức 71 points).
Như vậy, SPREAD = 7 – 6 = 1 pip. Chênh lệch lãi/lỗ khi giao dịch với cặp tiền GBP/USD ở thời điểm này là 1 pip.
- Đối với cặp tiền liên quan tới đồng Yên Nhật JPY (hoặc các cặp tiền mà tỷ giá được thể hiện bằng số thập phân có nhiều hơn 2 chữ số sau dấu phẩy) thì Pip là con số thứ hai sau dấu phẩy trong tỷ giá hối đoái.
Ví dụ như trong hình dưới đây:
Cặp tiền GBP/JPY
Ở giá BID (bán) có giá trị pip là 1 pip (tức 19 points).
Ở giá ASK (mua) có giá trị pip là 2 pip (tức 29 points).
Như vậy, SPREAD = 2 – 1 = 1 pip. Chênh lệch lãi/lỗ khi giao dịch với cặp tiền GBP/USD ở thời điểm này là 1 pip.
Pip, point được dùng để tính toán lãi lỗ được bao nhiêu khi giao dịch để quản trị vốn cho tốt.
4. Lot là gì?
Lot (Lô, Volume, Size) là đơn vị đo khối lượng tiền tệ khi nhà đầu tư mua/bán trong thị trường Forex này.
Kích thước lot
1 Lot (tiêu chuẩn) = 100,000 đơn vị đồng tiền yết giá (base Currency – đồng tiền đứng ở phía trước)
Có 3 loại kích thước lot được dùng để giao dịch gồm: Standard lot, Mini lot, và Micro lot
Trong đó:
1 Lot (Standard lot) = 100,000 đơn vị đồng tiền yết giá
1 Mini Lot = 0.1 Lot = 10,000 đơn vị đồng tiền yết giá
1 Micro Lot = 0.01 Lot = 1,000 đơn vị đồng tiền yết giá
Ví dụ:
Với cặp tiền EUR/USD
- 1 Lot = 100,000 Euro
- 1 Mini Lot = 10,000 Euro
- 1 Micro Lot = 1,000 Euro
Cách tính lãi/lỗ trong một lệnh giao dịch forex
Tính lãi/lỗ trong một lệnh giao dịch forex bằng cách:
Mua bằng đồng tiền yết giá (đồng tiền phía trước), và tính lãi/lỗ bằng đồng tiền định giá (đồng tiền phía sau)
Tiền lãi/lỗ trên một lệnh = 100,000 x số lot đặt mua x số pip thắng/thua (đơn vị là đồng tiền định giá – ở phía sau cặp tiền)
Ví dụ:
Với cặp EUR/USD: Mua bằng đồng EUR, và tính lãi/lỗ bằng đồng USD.
Bạn có thể quan sát chi tiết ví dụ tính lãi/lỗ dưới đây.
5. Đòn bẩy (leverage) là gì?
- Đòn bẩy giao dịch là công cụ giúp nhà đầu tư chỉ cần ứng trước một số tiền nhỏ, nhưng có thể nhận được/ hoặc bị mất đi một số tiền lớn gấp n lần (1:n là tỷ lệ đòn bẩy) sau mỗi lệnh mua/bán hoàn thành.
- Một cách dễ hiểu; nếu bạn muốn giao dịch cặp tiền EUR/USD với số tiền trị giá 1000 USD (tương đương với 0.01 lot), cùng đòn bẩy tỷ lệ 1:100, bạn sẽ chỉ cần ứng (ký quỹ – margin) cho sàn trước 10 USD, phần còn lại, sàn cho bạn vay để giao dịch khống trước.
- Đòn bẩy càng cao thì nguy hiểm càng lớn. Bạn thắng thì bạn nhận được rất nhiều, còn bạn thua thì bạn có thể mất trắng.
- Lòng tham khi trader dùng đòn bẩy quá cao chính là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người bị cháy tài khoản.
6. Mua khống, bán khống là gì ?
Ở 1 thời điểm, bạn sẽ dựa vào phán đoán xu hướng của thị trường để chọn vị thế mua, hoặc vị thế bán. Nếu xu hướng thị trường diễn ra theo như bạn mong đợi thì bạn sẽ có lãi, và ngược lại, nếu bạn đoán sai xu hướng thị trường thì bạn sẽ phải chịu lỗ.
- Mua khống tức là bạn đặt lệnh để mua lên, khi bạn dự đoán xu hướng là giá sẽ tăng thì bạn mua. Còn khi bạn dự đoán xu hướng giá sẽ giảm, thì bạn bán ra.
- Bán khống tức là bạn dự đoán xu hướng thị trường là sẽ giảm giá, thì bạn bán ra, sau đó, khi thị trường đi xuống thật, bạn sẽ mua lại, và bạn trả tiền lại cho sàn. Như vậy, bạn sẽ lời một khoản chênh lệch.
7. Balance và Equity, Swap là gì ?
- Balance: là giá trị tài khoản của bạn trước khi giao dịch, tức là số tiền bạn có trong tài khoản trước khi giao dịch.
- Equity: là giá trị tài khoản ước tính sau khi đã cộng trừ các khoản lãi/lỗ của giao dịch.
- Nếu đóng tất cả các vị thế mua, bán thì Balance và Equity sẽ bằng nhau.
- Swap: là phí giữ lệnh qua đêm, tính theo số lượng lot mà bạn đặt. Ví dụ: bạn mua/bán trong ngày hôm nay, nhưng bạn thấy ngày mai thì xu hướng giá có thể tăng tiếp, bạn không muốn ngày mai phải mua lại, thì bạn giữ nguyên lệnh đó, không đóng lệnh, như vậy, lệnh của bạn sẽ được giữ qua đêm. Sàn Forex sẽ tính phí giữ lệnh qua đêm này (Swap). Mức phí này khá nhỏ, không đáng kể, nên nếu bạn muốn, hãy cứ dùng nó.
8. Margin call, Margin level, Stop out là gì ?
- Margin level: Là chỉ số đo sức khỏe tài khoản của bạn. Margin level = Equity/Balance. Chỉ số này càng cao thì tài khoản của bạn càng khỏe.
- Margin call: là mức giá trị tài khoản tối thiểu mà bạn có thể tiếp tục sử dụng. Tùy từng loại tài khoản, tùy từng sàn giao dịch, khi bạn đăng ký, sàn forex sẽ thông báo cụ thể cho bạn mức Margin call, để bạn có thể đưa ra lựa chọn hoặc nạp thêm tiền để chống cháy tài khoản, hoặc đóng các lệnh để giảm số tiền đã ký quỹ (margin).
- Stop out (mức ngưng giao dịch): Sau khi margin level xuống bằng margin call, sàn forex sẽ có thông báo kêu gọi bạn nạp thêm tiền để duy trì lệnh đang lỗ. Hoặc đóng các lệnh mà bạn cho rằng không còn cơ hội có lãi được nữa. Nếu bạn không làm theo yêu cầu của margin call, và tài khoản tiếp tục lỗ, margin level xuống bằng với mức stop out – mức ngưng giao dịch thì sàn forex sẽ tự động đóng các lệnh ít sinh lời nhất để giải phóng ký quỹ trong tài khoản của bạn.
9. Buy limit, Buy Stop, Sell limit, Sell stop là gì?
4 loại lệnh Buy Limit, Buy Stop, Sell Limit, Sell stop là 4 lệnh cơ bản nhất trong giao dịch ngoại hối, giúp nhà đầu tư đưa ra yêu cầu với thị trường.
Bạn có thể xem chi tiết về 4 loại lệnh này tại đây: Các loại lệnh trong Forex: Ý nghĩa và cách sử dụng
Như vậy, với những thông tin được cung cấp trong bài viết này, bạn đã có thể có những kiến thức nền tảng về các thuật ngữ cơ bản quan trọng nhất trong forex. Hãy tiếp tục tìm hiểu, chắc chắn bạn sẽ đạt được thành công trên thị trường ngàn tỷ đô-la này. Chúc bạn bền bỉ và may mắn!
